GEBELİKTE HİPOTİROİDİ ( TİROİD BEZİNİN AZ ÇALIŞMASI )



Tiroid hastalıkları diyabetten sonra üreme çağındaki kadınlarda en sık karşılaşılan endokrin bozukluktur. Bu hastalıkların neden olduğu tiroid fonksiyon bozuklukları infertiliteye (kısırlık), önemli gebelik komplikasyonlarına, fetüs ve yenidoğanda ciddi problemlere yol açabilir. Bu nedenle gebelikte tiroid hastalıklarının erken tanısı ve uygun tedavisi maternal (anne) ve fetal (çocuk) morbiditenin (hastalığa yakalanan hasta sayısı) önlenmesi açısından son derece önemlidir.
Üreme çağındaki kadınlardan oluşan genel populasyonda hipotiroidi sıklığı % 2-4 oranında bildirilmektedir.
Hipotiroidili kadınların %23’de adet düzensizlikleri özellikle oligomenore (seyrek adet görme) bulunduğu bildirilmiştir. Hafif hipotiroidili olgularda yumurtlama ve gebelik gelişebilir. Ancak düşük, ölü doğum ve erken doğum sıklığı da artmıştır.
Gebelik süreci tiroid fonksiyonlarında fizyolojik değişikliklere neden olur. Gebelikle birlikte artan gebelik hormonu (human corionic gonadotropin hCG) aynı zamanda tiroidi uyarıcı etkiye sahiptir ve tiroid bezini uyarır.Tiroid bezi artan uyarıya tiroid hormon sentezi ile yanıt verir. Tiroid hormon sentezi için yeterli iyot alımı gereklidir.
Erişkinlerde günlük iyot ihtiyacı 100-150 µg iken gebelikte böbreklerden iyot atılımının artışı, çocuğa iyot geçişi ve fizyolojik değişikliklere bağlı artan ihtiyaç nedeniyle günlük iyot alımının artması gereklidir (>250 µg/gün). Yeterli iyot alan gebede fizyolojik adaptasyon sağlanacak, anne ve fetus için yeterli tiroid hormonu üretilecektir.
Gebelikte hipotiroidi görülme sıklığı %0.3-0.5; herhangi bir şikayet olmadan ancak TSH yüksekliği ile belirlenen subklinik (hafif ) hipotiroidi sıklığı ise %2-3 oranında bildirilmektedir.
Gebelikte hipotiroidinin en önde gelen nedeni iyot eksikliğidir. İyot alımı yeterli olan gebelerde ise otoimmün tiroidit (Haşhimato hastalığı ) hipotiroidinin en sık nedeni olarak ön plana çıkmaktadır. Diğer nedenler ise sıklıkla zehirli guatr tedavisi için uygulanan ameliyat veya radyoaktif iyot (atom) tedavisi, geçirilmiş tiroid iltıhabı ve ilaç kullanımı (amiadaron, lityum, antitiroid ilaçlar) olarak sayılabilir.
Tedavi edilmeyen veya yetersiz tedavi alan tiroid tembelliği olan gebelerde anne bebekte etkilenme arttığı bilinmektedir. Tiroid tembelliği olan tansiyonu ve abrubtio plasenta (plesentanın erken ayrılması) riskinde artış olduğu bildirilmiştir.
Klinik ve deneysel çalışmalar ile tiroid hormonunun fetusun beyin ve nörolojik gelişimi için gerekli olduğunun gösterilmesi özellikle son yıllarda gebelikte hipotiroidi konusuna ilgiyi artırmıştır. Fetus 12. gebelik haftasından itibaren kendi tiroid hormonunu üretmektedir. Fetusun tiroid hormonu ihtiyacı bu süreye kadar anneden plasenta yolu ile geçen T4 ile sağlanmaktadır. Sadece klinik hipotiroidide değil maternal (anne ) TSH taraması ile belirlenebilen subklinik (hafif ) hipotiroidi ile bu annelerden doğan çocukların psikolojik-entelektüel-nörolojik gelişim bozuklukları arasında ilişki olduğunu gösteren çalışmalar mevcuttur. Yapılan bir çalışmada gebelik döneminde TSH düzeyleri yüksek bulunan gebelerin okul çağına gelen çocukları nöropsikiyatrik 15 test ile değerlendirilmiştir. Buna göre 17. gebelik haftasında hipotiroid(tiroid tembelliği ) ve ötiroid(tiroid hormonları normal ) olan annelerin çocuklarının testleri değerlendirildiğinde hipotiroidik hasta grubunun çocuklarında IQ testleri dahil olmak üzere test sonuçlarının bozuk olduğu bildirilmiştir. Bu çalışma ilk trimesterde maternal tiroid hormonlarının çocukların psikolojik-entelektüel-nörolojik gelişimi üzerinde önemini vurgulamıştır.
10-Gebede hipotiroid tanısı nasıl konur ?
TSH gebelerde de tiroid disfonksiyonunu belirlemede kullanılması önerilen temel testtir. Gebelikte hipotiroidiyi belirlemede ve takipte sadece TSH değil sT4 düzeyleri de büyük önem taşır. 24. haftadan sonra tiroid hormon eksikliği saptanan annelerin çocuklarında ise psikomotor gelişim geriliği izlenmemiştir.
11-Gebelikten önce TSH taramasına gerek var mı?
Gebelikte hipotiroidinin klinik önemi biliniyor olsa da gebelerde rutin TSH taraması konusu halen tartışmalıdır. Buna karşı Amerika Endokrin Birliği TSH’nın gebelikten önce veya ilk trimestrdeki (ilk 3 ay) tüm kadınlarda ölçülmesi gerekliliğini savunmaktadır. Bu olgular ilk prenatal vizit veya gebelik tespiti ile birlikte taranmalıdır.
12-Türkiye' de durum ne? Her gebeyi tarayalım mı?
Türkiye iyot eksikliği bölgesi olduğundan gebeliğin doğrulanması ile birlikte tiroid fonksiyonlarını (TSH, sT4 ve Anti TPO Ab) kontrol etmek gerekir. Çünkü uygulanan iyot proflaksisine rağmen, kırsal bölgelerde daha belirgin olmak üzere halen Türkiye’nin %27.8’ de ciddi-orta derecede iyot eksikliği devam etmektedir .
13-Gebelikteki hipotiroidi nasıl tedavi edilir?
Gebelikteki hipotiroidi tedavisinde yeterli iyot alımının yanı sıra sT4 düzeylerini ve hedef TSH değerinin ise <2.5 mU/L olması önerilmektedir.
14-Gebelikte tiroid hormon ihtiyacı artar mı?
Gebelik öncesi tiroid tembelliği olan ve tiroid ilacı kullanan hastalarda gebeliğin saptanması ile birlikte dozungebelik öncesine göre %30-50 oranında artırılması pratik bir öneridir.
15-Tiroid kanseri olan gebelerde tedaviye nasıl devam edelim?
Tiroid kanseri tanısı olan ve tiroid ilacı kullanan hastalarda, normal doza göre daha yüksek ilaç kullanmak gerekebilir.
16-Gebe hipotiroidi izleminde nelere dikkat edilir?
Tiroid ilaç tedavisi alan gebeler tedavi başlandıktan veya doz değişikliği yapıldıktan 4-6 hafta sonra sT4 ve TSH düzeyleri ile endokrinolog veya iç hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.
17-Doğum sonrası doz değişikliğine gerek var mı?
Doğum sonrası L-T4 dozu gebelik öncesindeki doza düşürülmelidir. Doğum sonrası 6. haftada serum TSH düzeyi kontrol edilmelidir.





Yorumlar

  1. Teşekkür ederiz.

    YanıtlaSil
  2. Gebelikte hipotiodi hastasi olduğumu öğrendim yaklaşık 5 haftalik hamileyim bu surecten sonra tedavi görmek sorunu tamamen ortadan kaldırır mı. Yoksa doğum sonrasi olumsuz etkiler görülme ihtimali var mı?

    YanıtlaSil

Yorum Gönder