1-Endokrin
engelleyici ne demektir ?
Üreme ve gelişimsel
süreçlerin dengesi için gerekli
hormonların sentez, salgı,taşınma ve atılımını etkileyen ajanlardır.
2-Endokrin
engelleyicilerin ne gibi etkileri vardır?
Bu ajanlar
küçük,genelikle fenol yapısında dokulardaki estrojen reseptörlerine
bağlanan,immünojenik olmayan maddelerdir.Dikkat Eksikliği,Astım,Üreme Bozukluğu,Hormon aracılı Kanserlere yol açabilirler.
3-Endokrin
bozucu ajanlar doğada bulanabilirmi ?
Bu ajanlar doğada uzun
süre bulunabilirler. Lipofilik yapıda ve yağ dokusunda
birikebilirler. Bu nedenle besin zincirine katılabiliyor ve
vucuttan atılımı yıllar alabiliyor. Sağlıklı insanların dolaşımında belli
miktarlarda endokrin bozucular bulunabiliyor.
4-Endokrin
engelleyici ajanların maruziyetinin
vucuda etkisi ne gibi faktörlere bağlıdır?
-Maruziyet sırasındaki
yaş (Maksimum yan etki anne karnında ve < 2 yaş öncesinde görülür )
-Maruziyet –ortaya çıkış
arasındaki zaman
-Karışımlar
-Genetik geçiş veya
epigenetik özellikler
-Doz -yanıt dinamiği
5-Hangi
maddelerde endokrin bozucular var ?
Her türlü maddede olabilir.
Özellikle endüstriyel
çözücüler ve yan ürünleri (poliklorine bifenoller,dioksitler).Dioksitler
özellikle plastik çözücülerde var.
Plastik maddelerde
Bisfenol A (Pet şişe,Damacana ).
Fatalatlar
(Plastikleştiricilerde,özelikle Çinden gelen oyuncaklarda,Kozmetik ürünlerde ve
Deterjanlarda )
Pestisitler (DDT,Klorprifos)
Fungusidler
(Vinklazinler )
Farmasötikler (Dietilstilbestrol-DES)
6-Bisfenol
A hangi hastalıklarla ilişki içindedir ,nelerde bulunur ?
Diyabet ve Polikistik Over Sendromuyla ilişkisi mevcut.Plastik maddeler pet şişe ve damacanada
vardır.Sıcakta kalan pet şişelerde, menşei plastik olan kapların mikrodalga fırında ısıtılması yemeklerle olan maruziyeti artırır .
7-Endokrin
bozucular Erkekete ve Kadınlarda aynı etkidemi bulunur ?
Hayır . Dişide
maskulinazasyon (Kaslı kitlenin artması ,Erkeksi özelikler ),Erkeklerde
feminizasyon ve kas kitlesinde azalma gibi etkiler yapar.
8-Erkeklerde
endokrin bozucu maddeler ne gibi etkiler yapar ?
Vinklozolin:Ratlarda
Hipospadias,inmemiş testis,gecikmiş puberte,prostat büyümesi
DES:Hipospadias,kriptoorşidizm,mikropenis,epididm
kistleri
Phalate:Azalmış
anorektal uzaklık
DDT:Fertilite
azalması
PCB
(Polikarbonlar):Fertilite azalması,Gecikmiş seksuel
maturite
Bisfenol
A: Prostat boyut artışı,Kanser.
Dioksin :Ukrayna'lı politikacı Viktor Yuşçenko Dioksin ile zehirlenmiştir.Bu zehirin etkisi 15 yıldan uzun sürebiliyor.
9-Kadınlarda
endokrin bozucu maddeler ne gibi etkiler yapar ?
Vinklozolin:
Tm
riski artar
DES:Vajinal
adenokanser riski artar
Phalate:Meme
gelişiminin erken olması
DDT:Erken
puberte,< 14 yaş öncesi maruziyet meme kanseri riskini artırır.
PCB(polikarbonlar
):Davranışsal bozukluklar
Bisfenol
A:Düşük riski artar,PKOS riski artar.
Dioksin:Meme
gelişiminde artma,meme kanseri riski
10-Başka
ne gibi etkilenmeler olabilir?
Anne karnında DES
maruziyeti Erken menapoz ve artmış vajinal adenokanser riski ile beraberdir.DDT
maruziyeti ABD ‘de Uzakdoğu kökenli olup evlat edinenlerde Erken puberte riski
görülmüştür.Teflon (perflorokarbon ) maruziyeti erken meanpoz ile
işikili.gbeliğin ilk 3 ayında pestisid maruziyeti erken meme gelişimi ile
ilişkili bulunmuştur.
11-Fitoöstrojenlerin
ne gibi etkileri vardır?
Soya maddesine anne
karnında maruziyet erken ergenliğe neden olur. < 4 aydan küçük soya içeren
mama ve süt alan kızalarda erkeksi oyun davranışı gözlenmiştir.<12 yaş
öncesi erken adet görme izlenmiştir.
Yorumlar
Yorum Gönder