Konjenital adrenalhiperplazi (KAH), bozulmuş kortizol senteziyle karakterize otozomal resesif geçişli
bir hastalıklar grubudur. İnsidansı 1/10000-1/20000 dir. 21 hidroksilaz
eksikliğinde ve 11 beta hidroksilaz (CYP11B1) eksikliğinde virilizasyon
oluşurken, 3 beta hidroksisteroid dehidrogenaz tip 2, 17 alfa hidroksilaz
(CYP17) eksikliğinde kortizol ve seks steroidleri blokoja uğrar. Bu enzimin
defekti KAH ın yaklaşık %95 inden sorumludur. Kortizol sentezinin blokajı ACTH salınmasına
yol açar ve adrenal korteks ACTH ile uyarılır. Böylece kortizol öncüllerinin
birikimi ve seks hormon biyosentezinde farklı yöne kayma meydana gelir. Yeni
doğan kızlarda klasik yada ciddi virilizan KAH’ın ana görünümü genital
belirsizliktir. Eğer hastalık tanınmazsa ve tedavi edilmezse hem kız hem de
erkek çocukta postnatal hızlı büyüme ve seksüel prekoksisiteye gider veya ciddi
enzim defekti olanlarda neonatal tuz kaybı ve ölüm oluşabilir. Klasik
KAH’lıların yaklaşık %75’i tuz kaybettiren aldosteron eksikliği nedeniyle tonus
kaybı ve potansiyel şok geliştirme eğilimindedirler. Non-klasik KAH lı
hastalarda hafi f subklinik kortizol sentezi bozukluğu genelde addison krizine
yolaçmaz. KAH’ın tipleri içinde non-klasik form daha sık görülür ( genel
popülasyonda %0,1-0,2). Non-klasik KAH da düzensiz mensi ve aknesi olan
adelosan hastalarda semptomlar glukokortikoid tedavi ile genelde 3 ayda normale
döner. Oysaki hirsutizmin remisyonunu elde etmek glukokortikoid monoterapisi
ile daha zordur. Diğer androjenik hastalıklarda olduğu gibi hirsutizmin
tedavisinde oral kontraseptif ve /veya antiandrojen desteği ile daha iyi sonuç
alınmaktadır. Erişkinde non-klasik KAH tanısı sabahın erken saatlerinde 17 alfa
hidroksiprogesteron bakılarak ve gerektiğinde kısa ACTH stimulasyon testi ile
konfi rme edilmesi yoluyla konulmaktadır.
Konjenital
Adrenal Hiperplazi’nin Tedavisi
Önemli derecede
hiperandrojenizmi ve infertilite problemi olanların tedavisi önerilmektedir.
Non-klasik KAH lı
erkeklerde günlük glukokortikoid verilmesi önerilmez. Non-klasik KAH ın değişik
tedavi seçenekleri ile ilgili randomize ve kontrollü yayınlanmış bir çalışma
yoktur. Fakat günlük 0,25 mg deksametazon uygulanmasının aknenin ve düzensiz
mensin düzeltilmesinde 3 ay içinde etkili olabildiği hirsutizm için ise bu
sürenin 30 aya kadar uzadığı gözlenmiştir. Klasik KAH da fertilite azalmasına
rağmen non-klasik KAH lı kadınlarda glukokortikoid tedavisinin hastanın gebe
kalması için gerekli olmadığı düşünülmektedir. Klasik KAH lı hastalarda her iki
cinste adrenal kortikal yetmezliğin semptomlarından kaçınmak için tedavi
verilir. Bununla birlikte glukokortikoidlerle aşırı tedavi cushingoid görünüm, mineralokortikoidlerle
tedavi ise hipertansiyona neden olabilir. Glukokortikoidlerle aşırı tedavi
osteoporoza yol açabilir. Glukokortikoid ve mineralokortikoid monitörizasyonu
en az yılda bir defa fi zik muayene ve hormon ölçümleri ile yapılmalıdır. KAH
lılarda en belirgin metabolik anormallik gestasyonel diyabet olup prevelansı
%20 dir. Gebelik ve doğum oranları KAH lılarda düşüktür.
NOT:Bu makalenin
hazırlanmasında Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneğinin çalışma
kılavuzlarından faydalanılmıştır.Daha Ayrıntılı bilgi için http://www.turkendokrin.org/icerik.php?id=19&m=menu17
faydalanılabilir.
Yorumlar
Yorum Gönder