Hiperkalseminin en sık
nedenlerinden birisidir. Kan kalsiyum ölçümlerinin rutin tarama testleriiçinde
değerlendirilmesinden sonra sıklığı artmıştır. Hastaların çoğu asemptomatiktir.
Hastalığın erken evrelerinde kemik tutulumları hafif olabilir veya kemik
hastalığına ait bulgu saptanmayabilir. Erken dönemde kalça ve vertebra kemik
mineral yoğunluklarında belirgin düşmeler gözlenmez. İleri evre olgularda çok
sayıda kemik kistleri olabilir ve kahverengi seröz veya mukoid sıvı içerebilir.
Böbrekte, nefrolitiyazis ve nefrokalsinozis gelişebilir. Bozulmuş konsantrasyon
yeteneği ile son dönem böbrek yetersizliği, poliüri, polidipsi ve ağrı sık
görülen renal semptomlardır.Böbrek kalsiyum taşlarının %5’inden daha azının
nedeni hiperparatiroididir. Hiperkalsiüri %40 olgu gözlenmektedir. Nöropsikiyatrik
bulgular olarak, güçsüzlük, yorgunluk, apati, konsantrasyon zorluğu,depresyon,
demans, psikoz, koma, irritabilite, hafıza kayıpları, emosyonel labilitegörülebilir.
Nöromüsküler bulgular olarak, simetrik proksimal güçsüzlük, yürüyüş
bozuklukları, kas atrofisi, karakteristik EMG bulguları, jeneralize
hiperrefleksi, dil fasikülasyonları gözlenebilir. Kardiyovasküler bulgular
hipertansiyon, sol ventrikül hipertrofisi ve aritmilerdir.
Primer
hipeparatirodide laboratuvar bulguları:
• Hiperkalsemi (total
ve iyonize kalsiyum değerleri yüksek)
• iPTH yüksek, veya
normalin üst sınırında
• Fosfor düşük veya
normal alt sınırında
• Hafif hiperkloremik
asidoz
• Yüksek, kemik alkalen
fosfataz düzeyi
• Üriner kalsiyum
atılımı tanı kriterleri arasında bulunmamakla birlikte atılımının
bilinmesi önemlidir.
Biyokimyasal tanıdan
emin olunduktan sonra lokalizasyon yapılmalıdır.USG, boyun paratiroid
genişlemeleri için oldukça etkili, ama mediasten için yetersizdir. Lokalizasyon
için mediasten düşünülüyorsa magnetik rezonans görüntüleme veya bilgisayarlı tomografi
kullanılmalıdır. Tc99m-sestamibi görüntüleme Minimal invaziv paratiroidektomi
öncesinde sestamibi veyüksek çözünürlüklü ultrasonografi ile preoperatif
lokalizasyon ve intraoperatif PTH ölçümü yapılmalıdır.Laboratuvar olarak
hiperparatiroidisi gösterilmiş ve hastalığa ait spesifik semptom ve bulgular
taşıyan tüm hastalara cerrahi tedavi önerilir. Asemptomatik hastalarda ise cerrahi
tedavi indikasyonlar varlığında değerlendirilir.
Primer
hiperparatiroidinin belirgin bulguları olan hastalar (aşağıdaki bulgulardan en
az birininin varlığında operasyon düşünülmelidir):
• Nefrolitiazis
• Başka nedenlerle
açıklanamayan kreatinin klirensi (GFR) düşüklüğü
• Hiperparatiroidik
kemik hastalığının radyolojik bulguları
• Hiperparatiroid
nöromüsküler hastalık bulguları
• Hiperkalsemiye
bağlanan semptomlar
• Hayatı tehtid eden
hiperkalsemi atakları
Asemptomatik Primer
Hiperparatiroidili
hastalarda (aşağıdaki kriterlerin en az
birinin varlığında operasyon düşünülmelidir):
• Serum kalsiyum
konsantrasyonunun üst limitin 1 mg/dl üzerinde olması,
• Hesaplanan kreatinin
klirensinin 60 ml/dak altında olması,
• Kemik mineral
yoğunluğunun Lumbar vertebra, total kalça, femoral boyun ve 1/3
radius alanında T skorunun -2.5 SD daha düşük olması veya
öncesinde frajilite kırığı
varlığı,
• 50 yaş altı hasta.
NOT:Bu makalenin
hazırlanmasında Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneğinin çalışma
kılavuzlarından faydalanılmıştır.Daha Ayrıntılı bilgi için http://www.turkendokrin.org/icerik.php?id=19&m=menu17
faydalanılabilir.
Yorumlar
Yorum Gönder